maandag 28 oktober 2013

Oude Oorkonden


Strijen - De heilige Gerdrudis was een voormoeder van Karel de Grote. Maar wat leuker is: zij was ook Gravin van Strijen. In het jaar 659 overleed zij en al snel na haar dood werd haar leven beschreven en rondom haar zijn tal van wonderen opgetekend.
Na Gertrudis’ dood kwam haar land in handen van een nicht en vandaar liep de lijn via een reeks nakomelingen door naar Sinte Hilsondis in de 10e eeuw. Deze adelijke dame werd ook wel Hereswijt, Hereswind of Hilsuïndis genoemd. In 992 stichtte zij, samen met haar man Ansfried, de abdij van Thorn in Limburg. Uiteindelijk vermaakte zij al haar bezittingen in West-Brabant aan de abdij in Thorn.
Deze bezittingen omvatten de latere heerlijkheden Breda en Bergen op Zoom, Strijen in de Hoekse Waard, Zevenbergen, Steenbergen, Geertruidenberg en enkele plaatsen in de provincie Antwerpen zoals Oostmalle, Merksem vlakbij Antwerpen en Ekeren.
Nadien vererfde het land weer en het werd verdeeld in een noordelijk deel dat de naam Land van Strijen kreeg. Het zuidelijk deel omvatte Breda en Bergen op Zoom. Uiteindelijk liep de lijn door naar de Heren van Breda, verre voorouders van onze eigen Prinses Beatrix.
Zo stamden de Heren van Breda uit een ongelooflijk oud geslacht. Dat was belangrijk voor de Heren van Breda - hoe ouder het geslacht, hoe machtiger de dynastie.
Een aansprekend verhaal over de geschiedenis van Strijen. Maar hoe weten we dat eigenlijk allemaal? De bron van dit verhaal komt uit drie oorkonden uit de jaren 966, 967 en 992. De originelen van deze oorkonden heeft geen mens ooit gezien. Wij kennen het verhaal door afschriften uit de vroeg 17e eeuw.
Maar al rond 1800 waren er geleerden die twijfelden aan de echtheid van deze afschriften. De eerste stadsarchivaris van Breda, mr. A.G. Kleyn, schreef in 1861 een boek over de oudste geschiedenis van het Land en de Heren van Breda waarin hij dit verhaal over het Graafschap Strijen ontkracht. Zijn conclusie: de oorkonden zijn vals en dit verhaal over de vroegste geschiedenis van Strijen is niet te bewijzen.

Geertje Wiersma

Wie hierover meer wil lezen kan terecht in A.C.,M. Kappelhof, 'Het ontstaan van de Strijenlegende', in Jaarboek De Oranjeboom 61 (2008), ook gepubliceerd in TijdING, het webtijdschrift van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (2010)
http://www.inghist.nl/Onderzoek/tijding/bijdragen/strijelegende/Het%20ontstaan%20van%20de%20Strijenlegende.pdf