Een lokaal voorbeeld van emancipatie
en opwaartse sociale mobiliteit: Suze Groeneweg. De eerste vrouw die lid werd van de Tweede Kamer,
geboren in Strijensas als dochter van winkelier Arie Groeneweg en moeder
Emmigje de Ruiter. Haar moeder leerde zichzelf (sic!) pas op latere leeftijd lezen
en schrijven en spoorde haar dochter aan om door te leren voor onderwijzeres.
Zo ging Suze in 1889 naar de Rijksnormaalschool in Numansdorp, waar ze – samen met
andere leerlingen uit Strijen en Strijensas – met paard en wagen naartoe werd
gebracht. Zes jaar later stond zij al als volleerd leerkracht voor de klas in
Strijen.
Suze maakte snel carrière en werd achtereenvolgens onderwijzeres in
Duivendijke, Krimpen aan de IJssel, Dordrecht en Montfoort. Daar gaf zij les aan
het Rijksopvoedingsgesticht voor meisjes. Uit betrokkenheid bij de meisjes en
onvrede met de behandeling die de meisjes hier kregen werd zij lid van de Bond
van Nederlandsche Onderwijzers. Een jaar
later meldde zij zich bij de SDAP en ontwikkelde zich tot een gedreven en
veelgehoord spreekster. Daarbij had zij veel van haar eigen verlegenheid te
overwinnen. Maar gelukkig wogen haar idealen zwaarder dan haar natuurlijke schuwheid.
In juli 1918 werd Groenenweg als
eerste vrouw in de Tweede Kamer gekozen. In de vergaderzaal kreeg zij een zitplaats pal
naast partijleider Troelstra. Zij hield
zich vooral bezig met vrouwenrechten, antimilitarisme, drankbestrijding, onderwijs,
ontwapening, zuigelingen- en moederschapszorg. En steeds hamerde ze op
gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Tot 1937 bleef zij zitting houden in het
parlement, waarna gezondheidsproblemen haar dwongen om rustiger aan te doen.
Zij verdient beslist een ereplaats
in de galerij van Hoeksche Waardse helden. Want nog altijd geldt Suze Groeneweg
als een baanbreekster, wier belang wij – ook nu nog - nauwelijks kunnen
overschatten. Daags na haar verkiezing op 3 juli 1918 schreven de kranten het
al: “Voor elke vrouw, van welke richting of politieke kleur ook, is de
verkiezing van Suze Groenenweg een vreugde. Want thans is de slagboom gevallen
die de vrouw scheidde van het politieke domein van de man.”
Geertje Wiersma
